هرمز نو

دلمشغولی های یک جنوبی

هرمز نو

دلمشغولی های یک جنوبی

ابزار فرهنگی یا فرهنگ ابزاری؟!

دیروز وقتی داشتم از جلو یک مرکز فرهنگی در شهر می گذشتم پارچه نوشته ای توجهم را جلب کرد ، پارچه نوشته ای که متن آن تسلیت به مناسبت درگذشت یک هنرمند بومی بود ، اما هر چه فکر کردم یادم نیامد  که هنرمند درگذشته  چه زمانی و در چه رشته ای فعالیت هنری داشته است . در تماس با دوستان هنرمندم  موضوع برایم روشن شد ، او هنرمند سالهای دور این شهر بوده است که البته در این سالها در کنج عزلت خویش خزیده بود و کسی از او سراغی نمی گرفت و حال و روز این سالهایش نیز چندان مناسب نبوده است .  

 

ادامه مطلب ...

ابزار فرهنگی یا فرهنگ ابزاری؟!

دیروز وقتی داشتم از جلو یک مرکز فرهنگی در شهر می گذشتم پارچه نوشته ای توجهم را جلب کرد ، پارچه نوشته ای که متن آن تسلیت به مناسبت درگذشت یک هنرمند بومی بود ، اما هر چه فکر کردم یادم نیامد  که هنرمند درگذشته  چه زمانی و در چه رشته ای فعالیت هنری داشته است . در تماس با دوستان هنرمندم  موضوع برایم روشن شد ، او هنرمند سالهای دور این شهر بوده است که البته در این سالها در کنج عزلت خویش خزیده بود و کسی از او سراغی نمی گرفت و حال و روز این سالهایش نیز چندان مناسب نبوده است .  

به بهانه انتشار آلبوم خیال از محمد شهسواری

خیال شهسواری پخت و شد ناگه دل مسکین 

خـداونـدا نـگه دارش کـــه بر قـلب سواران زد 

                                             ( حافظ ) 

 

محمد شهسواری را دورادور می شناسم . از طریق دوستان شاعرم می دانستم که او نوازنده ی چیره دست گیتار است و چند ترانه ی زیبای بندری را نیز خوانده است و اتفاقاً یکی از همین دوستان در هفته گذشته آلبوم (خیال) از ایشان را برایم هدیه آورد .

موسیقی بندری در این سال های اخیر سال های پرکاری را گذرانده است . سالهایی که حجم کارهای ارائه شده در این حوزه رشد تصاعدی داشته است اما در مورد کیفیت آثار نمی توان به اندازه کمیت آن خوشبین بود . ملودی های سطحی و دست چندم ، متن های آبکی و کم تاثیر ما را با سطح نازلی از آثار مواجه کرده است . برای یافتن یک ترانه خوب و ماندگار باید به چشم یاگوش مسلح مجهز شد تا بتوان از میان انبوهی از ترانه های بندری ، یک ترانه خوب را سراغ گرفت . البته ظرفیت های پیدا و پنهان موسیقی این خطه بر کسی پوشیده نیست و تک چهره های ماندگار همیشه گوشه ای از این گستره را روشن کرده اند . ولی میل به پیمودن راه صد ساله در کمترین زمان ممکن و دل خوش کردن به حداقل ها و بهره گرفتن از دم دست ترین مضامین ، این بلا را بر سر موسیقی این خطه در آورده است . 

  

آلبوم (خیال) از محمد شهسواری اما حرکتی متمایز در این عرصه بود . آلبومی که در نگاه اول  وسواس خالق اثر را به خوبی آشکار می کند انتخاب متن ترانه ها با دقت تمام انجام گرفته است . مخاطب شنونده آثاری است که نگاه خلاقانه و وسواس زیرکانه ویژگی غالب کارهاست .

در ترانه« یاد تن» که شعری از مرحوم «صالح سنگبر» است استفاده از ساز قیچک حال و هوای خاصی به مخاطب دست می دهد . شهسواری بی گمان به حس نوستالوژی  این سروده توجه ویژه داشته است که این چنین در انتخاب سازها نهایت خوش سلیقگی را از خود نشان داده است .

اوج کار شهسواری در ترانه (خورنگی ) است جایی که به باورنگارنده بهترین ترانه این آلبوم است . متن زیبای این ترانه و همراهی متناسب موسیقی با محتوا اثری ماندگار را از این خواننده پیش روی مخاطب قرار می دهد . شهسواری در این کار با پرداختن به مضامین بکر و در خور تامل و بهره گیری از ملودی و ریتم بسیار زیبا ، نگاه خلاقانه خود در موسیقی بندری را به  نمایش می گذارد.

 نکته تاریک و شاید خاکستری کار جایی است که البته می تواند پاشنه آشیل اغلب ترانه های بندری باشد و آن متن ترانه هاست . گرچه شهسواری در این آلبوم دقت تحسین بر انگیزی را زا خود نشان داده است ، اما باز هم نتوانسته است از نوستالوژی پنهان شعرهای بندری فاصله بگیرد . این حس غالب در تمامی آثار و به جزء متن (خورنگی ) مضمون غالب است . خواننده حتی در انتخاب تنها ترانه فارسی این آلبوم که شعر زیبای باران از (گلچین گیلانی ) است . نیز این حس را با خود به همراه دارد. واین موضوع کل اثر را به یکنواختی موضوعی دچار می کند .

در سال های نه چندان دور وقتی برای اولین بار یک شعر نو را با صدای محمد نوری شنیدم بسیار خوشحال شدم و از اینکه شعر نو هم می تواند متن یک ترانه  باشد برایم جالب بود شاید به این جهت تا به حال کمتر شنیده بودم . وقتی ترانه باران را با صدای محمد شهسواری شنیدم همان حس را داشتم .

شعر ترانه باران یک شعر نو است . انتخاب این ترانه بی گمان نشان از نگاه نو خواننده است نگاهی که خلاقانه و ساختار شکن است در روزگاری که دم دست ترین ترانه ها برای خواندن انتخاب می شوند اینگونه انتخاب کردن در خور تحسین است .

گلچین گیلانی شعر باران را از تکرار فاعلاتن فاعلات سروده است وزنی که می تواند در ردیف وزن های دوری البته در شعر کلاسیک قرار گیرد . ریتم تند این وزن و همچنین فضای ریتمیک باران با آنچه از فضای ترانه شنیده می شود متفاوت است و ریتم ترانه مذکور کند و البته در جهت مخالف با فضای ذکر شده است .

(خیال) محمد شهسواری می تواند یکی از آلبوم های موفق این سال های ترانه بندری لقب گیرد . او کلید چراغی را در این راه زده است که تداوم و پویایی برای ماندگاری و روشنی اش کلید ی ترین واژه است . موفقیت روز افزونش را از خدای متعال آرزومندم .