هرمز نو

دلمشغولی های یک جنوبی

هرمز نو

دلمشغولی های یک جنوبی

ناخودآگاه جزیره در حاشیه متن

متن زیر نگاه کبری فدوی به مجموعه شعر «جزیره در حاشیه متن » است کبری فدوی دانش آموخته رشته روانشناسی و از شاعران جوان مینابی است در این نوشتار او هم از نگاه شاعرانه خود بهره گرفته و هم نیم نگاهی به روانشناسی دارد.

همیشه ادبیات و روان شناسی رابطه تنگا تنگی داشته اند از همان زمان که ارسطو گفت : تراژدی ایجاد ترس و شفقت می کند و سبب کاتارسیس تخلیه ی هیجانی در خواننده میشود که حاصل آن نوعی پالایش یا تصعید است .این رابطه زمانی واضح تر میشود که یونگ به منظور جمع آوری شواهدی در تایید وجود کهن الگو به مطالعه رویاها ، اسطوره ها و سایر محصولات فرهنگی پرداخت و معتقد بود ناخود آگاه جمعی شامل کهن الگویی ها هستند که از پیشنیان به ارث برده ایم ، از جمله این کهن الگوها به مادر ، پدر ، خورشید ، قهرمان ، خدا و مرگ می توان اشاره کرد . که حتی شکسپیر هم در نمایشنامه هایش مفهوم ناخود آگاه را مطرح کرده است

زمانی که « جزیره در حاشیه متن » یداله شهر جو را می خواندم حس می کردم شخصی نا خود آگاه در جریان است که از مجموعه « یک صندلی مقابل دریا » شکل گرفته و در این مجموعه دارد به بالندگی میرسد .

شخصیت را میتوان الگوی اختصاصی و متمایز تفکر و هیجان و رفتار دانست که اسلوب شخصیتی تعامل با محیط فیزیکی و اجتماعی هر شخص را رقم می زنند . برای توصیف شخصیت هر کسی معمولا به ویژگی های شخصیتی او اشاره میکنند .

اما در اینجا به دنبال این نیستم که بگویم شاعر این مجموعه آرام ، فعل پذیر ، پر از حرف ، رهبر ، مردم آمیز و به طور کلی برون گراست ، بلکه می خواهیم به لایه ها ی پنهان شخصیت شعری او در این مجموعه اشاره کنیم .

گواه مطلب واژه (کلمه) است که از « کلمات زیر دندانتان صدا بدهد »(یک صندلی مقابل دریا ص 12) یک صندلی مقابل دریا شروع و به « کلمات مچاله در گلو » جزیره در حاشیه متن رسیده است .

در مجموعه اول 7 بار واژه ( کلمه یا کلمات ) بر میخوریم و در مجموعه دوم بیش از 43 بار . اما با زیبا آفرینی های  معتبر تر

انگار شخصیت درونی شاعر در واژه (کلمه )  پنهان شده و باید « حواستان به این کلمه باشد » .(جزیره در حاشیه متن ص 33)

و یا این « حرف پنهانی ندارد این کلمات ».(جزیره در حاشیه متن ص50)

 تصاویر زیبایی در آن دیده می شود که مخاطب را با خواندن مجموعه  به نا خود  آگاه ذهن شاعر می رود. 

شاعر این مجموعه احتمالا درون گرا نیست که بخواهد راه متفاوت از جریان اجتماعی را انتخاب کند و با خود شیفتگی به انزوا برسد .

به قول رودکی « با صد هزار مردم تنهایی ، بی صد هزار مردم تنهایی » بلکه انسان برونگرا، حاضر جواب ، قابل اعتماد و آرام است  با اینکه او در بطن جامعه حضور دارد و از جرئی ترین رویدادها ی زندگی بی تفاوت عبور نمی کند اما دچار سفارشات اجتماعی نشده و عناصر زبانی که انگشتان را از محیط میگیرند یک بخشی هم از محیط روانی او اثر می پذیرفته اند که در  شعر های  تقدیمی شاعر به سهولت دیده می شود نمونه ی زبانی گویا دو شعر « صبحا نه ی مرگ » و« آوار سنگ و صدا » است که نشان می دهد شاعر به شخصیت های فردی و جمعی اطرافش احترام قائل است .

به نظر می رسد وقتی شاعر به وجود شعر دست خواهد یافت که وجود کلمات را دریابد و انسانها را محترم بشمارد .

چیزی که او توانسته آگاهانه و نا خودآگاه در خود و به همین نوبه در شعرش پرورش دهد تا  مخاطب بتواند  با شخصیت  هنری او شعر ارتباط برقرار کند

بی گمان یدالله  شهر جو دغدغه های فراموش شده ی شخصیت پنهان شعر امروز را دارد .

منابع :

کتاب متن کامل زمینه ی روانشناسی هیلگارد ویراستار : دکتر محمد نقی براهنی / نقاب نقد : تهیه و تدوین شاهرخ تندرو

و با تشکر از زهرا خاک عضو هیات علمی دانشکاه پیام نور میناب

 

نظرات 6 + ارسال نظر
کبری فدوی چهارشنبه 17 فروردین‌ماه سال 1390 ساعت 09:35 ق.ظ http://tasmime-kobra.blogfa.com

سلام
ممنونم ار لطفتون که همیشه به قلمم اعتماد داشتید شما مشوق خوبی برایم بودید
پایدار باشید

قربان بهاری سه‌شنبه 23 فروردین‌ماه سال 1390 ساعت 12:07 ب.ظ http://ghorban-bahary.persianblog.ir

سلام
من و شما از وضع موجود نشر و پخش کاملا آگاهیم و نیاز به زیاده گویی نیست
برای اینکه کتابهای هم رو خونده باشیم و از نظرات هم استفاده کنیم اگر موافقید آدرس بدین براتون کتاب بفرستم و در مقابل آدرس بدم برام کتاب بفرستین

میناب تکنیک سه‌شنبه 13 اردیبهشت‌ماه سال 1390 ساعت 06:49 ق.ظ http://minabtechnic.blogfa.com

به پاس رنج های صادقانه ات و حرمت کام عارفانه ات
بهار را خبر کنم که آورد سبد سبد شکوفه را به خانه ات


روزتان مبارک و کسوت زیبای معلمی زیبنده ی قامت تان.

ali safari پنج‌شنبه 22 اردیبهشت‌ماه سال 1390 ساعت 12:17 ق.ظ http://www.dlali.mihanblog.com

salam master shahrjoooo
omidvaram haletun khub bashe
in ketab jadid mobarak.rasty be webam sar bezan va mano link kon bad bego man toro link mikonam
khodahafezetin - ali safari 101 taleghani1

فریده قاسمی جمعه 23 اردیبهشت‌ماه سال 1390 ساعت 09:04 ق.ظ http://dokhtekong.blogsky.com/

باسلام
نقد جالب اما کوتاهی بود...باتاخیر روزتان مبارک...

فریده قاسمی جمعه 23 اردیبهشت‌ماه سال 1390 ساعت 09:05 ق.ظ http://dokhtekong.blogsky.com/

باسلامی مجدد...آبان ماه کامنتی گذتشته بودین و آن زمان و چندماه بعد از آن،اوج مشغله فکری من بود.عذر مرا بپذیریدامری باشد در خدمتم...

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد